Roberta Arnold & Stefan Wehrenberg
Zusammenfassung – Die Strafbarkeit des Vorgesetzten nach Art. 264k Schweiz. StGB
Mit Wirkung ab 1.1.2011 hat die Schweiz ihr Strafgesetz (StGB)
und ihr Militärstrafgesetz (MStG) an das Römer Statut für einen
internationalen Strafgerichtshof angepasst. Die bereits im MStG
enthaltenen Bestimmungen über die Verantwortung der Vorgesetzten
wurden in Art. 264k StGB und Art. 114a MStG aufgenommen. Die
Hauptzuständigkeit zur Verfolgung von Kriegsverbrechen wurde auf
die zivilen Strafbehörden übertragen. Die Militärjustiz bleibt zuständig,
wenn entweder der Täter oder das Opfer Angehörige der Schweizer
Armee sind wie auch, wenn die Taten im Rahmen eines bewaffneten
Konflikts stattgefunden haben, in dem die Schweiz Partei ist. Das
Verständnis dieser neuen Bestimmungen ist sowohl für die Schweizer
wie auch für die ausländischen Justizbehörden (und Strafverteidiger)
wichtig. Sie waren nämlich primär für potentielle ausländische Täter
gedacht, die in der Schweiz einen „sicheren Hafen“ vor Strafverfolgung
suchen. Zweck dieses Aufsatzes ist es, als Hilfsmittel zu deren richtigen
Auslegung zu dienen.
Summary – The Criminal Responsibility of the Superior under Article 264k of the Swiss Criminal Code
On 1.1.2011 the new Swiss Criminal Code (CC) and Military Criminal
Code (MCC) came into force, in order to fully implement the Rome
Statute for an International Criminal Court. The provisions on
command responsibility that were already contained in the MCC
were restated in the new Articles 264k CC and 114a MCC. The main
competence to prosecute war crimes was delegated to the civilian
judicial authorities, whereas the military justice maintained jurisdiction
over crimes committed by or against members of the Swiss armed
forces, as well as over crimes committed within the framework of an
armed conflict to which Switzerland is a Party. The understanding of
these new provisions is relevant both for the Swiss and foreign judicial
authorities (including defence lawyers). These, in fact, were primarily
thought for those potential foreign perpetrators who might seek a “safe
haven” from prosecution in Switzerland. The objective of the present
paper is to contribute, as an auxiliary tool, to their correct interpretation.
Résumé – La responsabilité pénale du supérieur hiérarchique en vertu de l’article 264k du Code pénal suisse
Le 1.1.2011 le nouveau Code pénal suisse (CP) et le Code pénal militaire
(CPM) sont entrés en vigueur, afin de complètement mettre en oeuvre
le Statut de Rome de la Cour pénale internationale. Les dispositions sur
la responsabilité de commandement qui se trouvaient déjà dans le CPM
ont été reprises dans les nouveaux articles 264k CC et 114a MCC. La
principale compétence pour juger les crimes de guerre était déléguée
aux autorités judiciaires civiles, alors que la justice militaire conservait
sa juridiction sur les crimes commis par ou contre les membres des
forces armées suisses, ainsi que sur les crimes commis dans le cadre
d’un conflit armé auquel la Suisse était partie. La compréhension de ces
nouvelles dispositions est pertinente pour les autorités judiciaires suisses
et étrangères (y compris les avocats de la défense). Elles étaient pensées,
à l’origine, pour les coupables étrangers potentiels qui souhaiteraient
trouver un “paradis sûr” et échapper aux poursuites judiciaires en Suisse.
L’objectif du présent travail est de contribuer, en tant qu’outil auxiliaire,
à leur interprétation correcte.
Samenvatting – De strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de leidinggevende onder artikel 264K van het Zwitserse Strafwetboek
Op 1.1.2011 is het nieuwe Zwitserse Strafwetboek (Sw.) en het Militair
Strafwetboek (Mil.Sw.) in werking getreden, met als doel om het Statuut
van Rome inzake het internationaal strafhof volledig te implementeren.
De bepalingen over de verantwoordelijkheid van de leidinggevende die
al in het Mil.Sw. waren opgenomen, zijn opnieuw geformuleerd in de
nieuwe artikelen 264K Sw. en 114a Mil. Sw. De primaire bevoegdheid
om oorlogsmisdaden te vervolgen is gedelegeerd aan de civiele judiciële
autoriteiten, terwijl de militaire rechtsmacht de jurisdictie behoudt met
betrekking tot misdaden begaan door of tegen leden van de Zwitserse
strijdkrachten, alsook met betrekking tot misdaden begaan in het
kader van een gewapend conflict waarin Zwitserland een partij is. Het
begrip van deze nieuwe bepalingen is relevant voor zowel de Zwitserse
als voor buitenlandse judiciële autoriteiten (inclusief strafpleiters).
Deze bepalingen waren, in feite, in de eerste plaats bedacht voor de
potentiële buitenlandse daders die zouden kunnen proberen een ‘veilig
toevluchtsoord’ te zoeken in Zwitserland om vervolging te voorkomen.
Het doel van dit document is om bij te dragen, als een hulpmiddel, aan
de correcte interpretatie van de bepalingen
Riassunto – La responsabilità penale del superiore ex art. 264k del Codice penale svizzero
Il 1° gennaio 2011 sono entrate in vigore alcune nuove disposizioni del
Codice Penale (CP) e del Codice Penale Militare (CPM) svizzeri, al fine
di rendere effettivo, a livello interno, lo Statuto di Roma della Corte
Penale Internazionale. Le norme sulla responsabilità del superiore, già
esistenti nel CPM, sono state riformulate nei nuovi articoli 264k CC e
114a CPM. La competenza principale a perseguire i crimini di guerra è
stata delegata alle autorità giudiziarie civili, mentre la giustizia militare
ha mantenuto la giurisdizione sui crimini commessi da o nei confronti
di militari svizzeri, come pure sui crimini commessi nell›ambito di un
conflitto armato di cui la Svizzera è Parte belligerante. La comprensione
di queste nuove norme è rilevante sia per le autorità penali svizzere che
per quelle straniere (inclusi gli avvocati della difesa). Tali disposizioni,
infatti, sono state pensate in primis per quei potenziali perpetratori
stranieri che potrebbero cercare in Svizzera un “rifugio sicuro”, onde
sottrarsi ad un procedimento penale. Lo scopo del presente articolo è
di contribuire, quale strumento ausiliario, alla corretta interpretazione
di tali norme.
Resumen – La responsabilidad penal del mando según el art. 264k del Código penal suizo
El pasado 1 de enero de 2011 entraron en vigor las nuevas disposiciones
introducidas en el Código Penal Común (CPC) y el Código Penal Militar
(CPM) suizos con objeto de dar efecto, a nivel interno, al Estatuto
de Roma de la Corte Penal Internacional. Los preceptos relativos
a la responsabilidad del mando que contenía el CPM en su antigua
redacción figuran ahora en los nuevos artículos 264k del CPC y 114a
del CPM. La competencia preferente para perseguir los crímenes de
guerra reside ahora en la jurisdicción ordinaria mientras que la militar
mantiene la competencia para perseguir aquellos delitos cometidos
por o contra los miembros de las Fuerzas Armadas suizas y los delitos
cometidos durante una situación de conflicto armado en el que Suiza
sea Parte beligerante. Comprender el alcance de las nuevas normas es
tarea importante tanto para las autoridades judiciales suizas como para
las de otros países (abogados de la defensa incluidos). Esto último, de
hecho, fue tenido muy en cuenta por los redactores de la reforma para
evitar que el país helvético pueda convertirse en un “santuario” donde
los perpetradores de este tipo de delitos eludan la acción de la justicia.
El objeto del presente artículo es contribuir, como herramienta auxiliar,
a la correcta interpretación de ambos preceptos.
|
